Ferìgou
Lavandula angustifolia
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Devèndo, Lavando, Lavando-fino, Douvèndo, Badasso.
Noms en français : Lavande à feuilles étroites, Lavande vraie.
Descripcioun :Quouro se parlo de lavando, au nostre, se parlo de ferìgou o de devèndo. Es uno planto que vèn bèn dins li relarg roucassous de mountagno majamen sus lis adré. Se recounèis à soun espigo noun ramificado e à si fueio estrecho.
Usanço :Li proumiéri lavando fuguèron culido tre lou siècle XIXen ("culi li lavando dins lou sóuvage"). A la fin dóu siècle tout acò èi bèn engibra. Lis ome o li femo e lis enfant, segound li relarg, van dins li baiassiero emé lou voulamo e la trousso (lou guenchoun) pèr n'en faire la recordo. A la debuto dóu siècle XXen, aparèisson li proumié champ e li destilarié. Lis annado 1930 fuguèron l'age d'or de la lavando. Aro se n'en cultivo enca 4000 eitaro.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lavandula
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Labiales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 0,8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Relarg à jóuinis aubret
- Roucaio
- Colo
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Coulinen
Couroulougi : Eurimediterranenco-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Lavandula angustifolia Mill., 1768
(= Lavandula vera DC., 1915 )
Rousage
Rhododendron ferrugineum
Ericaceae
Àutri noum : Bourgenc, Rousàgi, Labruìssa, Bouis-fèr.
Noms en français : Rhododendron ferrugineux, Laurier-rose des Alpes.
Descripcioun :Lou rousage, apela peréu bourgenc pèr li gavot, es un aubret que vèn bèn sus li terraire safrous de mountagno i raro di darriés aubre. I'a pas pèr s'engana.
Usanço :Es uno planto empouisounanto pèr l'ome coume li bèsti (fedo, cabro, abiho..). Li fueio secado fan susa, pissa, luchon contro lou mau d'os e proun enca. Li flour soun emplegado en Souisso pèr alesti la "tisano dóu maien", emé de flour d'erbo-de-la-pato, de pensèio-dis-Aup e peréu de brout de serento.
Port : Aubret
Taio : 30 à 100 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rhododendron
Famiho : Ericaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Roucas
- Bos clar
- Trescamp
- Terraire safrous
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Éuropenco-Ouèst
Ref. sc. : Rhododendron ferrugineum L., 1753